ผู้จัดการมรดกมีอำนาจจัดการทรัพย์สินของกองมรดกเพื่อประโยชน์ของทายาทตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1719 ผู้จัดการมรดกจึงสามารถกระทำนิติกรรมต่างๆ เพื่อจัดการทรัพย์สินของกองมรดกได้ แต่ต้องกระทำด้วยความสุจริตและเพื่อประโยชน์ของกองมรดกเท่านั้น
หากผู้จัดการมรดกแอบนำที่ดินไปจำนองธนาคารโดยไม่ได้รับความยินยอมจากทายาท การกระทำดังกล่าวถือเป็นการยักยอกทรัพย์ของกองมรดก เนื่องจากผู้จัดการมรดกได้กระทำนิติกรรมเพื่อประโยชน์ของตนหรือประโยชน์ของบุคคลอื่นโดยไม่ได้รับความยินยอมจากทายาท การกระทำดังกล่าวจึงเป็นโมฆะตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 150
เมื่อนิติกรรมการโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินตกเป็นโมฆะ ที่ดินจึงยังคงเป็นกรรมสิทธิ์ของกองมรดก ธนาคารจึงไม่มีสิทธิยึดทรัพย์ดังกล่าวจากทายาท
ในกรณีนี้ ทายาทสามารถดำเนินการดังนี้
- ร้องทุกข์กล่าวโทษผู้จัดการมรดกต่อพนักงานสอบสวนในความผิดฐานยักยอกทรัพย์
- ฟ้องร้องผู้จัดการมรดกต่อศาลเพื่อเรียกค่าเสียหาย
- ดำเนินการขอเพิกถอนการจำนองที่ดินที่ธนาคารดำเนินการไปแล้ว
ขั้นตอนการเพิกถอนการจำนองที่ดิน
- ทายาทยื่นคำร้องขอเพิกถอนการจำนองที่ดินต่อศาล
- ศาลจะพิจารณาคำร้องขอเพิกถอนการจำนองที่ดินและสั่งให้เพิกถอนการจำนองที่ดินหากศาลเห็นว่าการจำนองที่ดินดังกล่าวเป็นโมฆะ
เมื่อศาลสั่งให้เพิกถอนการจำนองที่ดินแล้ว ธนาคารจะไม่สามารถบังคับเอาที่ดินดังกล่าวจากทายาทได้อีก
ข้อควรระวัง
ทายาทควรดำเนินการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรอบคอบและรวดเร็ว เพื่อไม่ให้สิทธิของทายาทถูกละเมิด