อาศัยอยู่บนที่ดินตั้งแต่บรรพบุรุษ แต่ไม่มีโฉนด ต้องทำอย่างไร

กรณีอาศัยอยู่บนที่ดินตั้งแต่บรรพบุรุษ แต่ไม่มีโฉนด สามารถทำได้ดังนี้

1. ตรวจสอบเอกสารสิทธิ์ที่ดิน โดยติดต่อสำนักงานที่ดินในพื้นที่ที่ที่ดินตั้งอยู่ เพื่อตรวจสอบเอกสารสิทธิ์ที่ดินว่าที่ดินดังกล่าวมีเอกสารสิทธิ์ใดหรือไม่ หากไม่มีเอกสารสิทธิ์ใดเลย ที่ดินดังกล่าวจะถือว่าเป็นที่ดินไม่มีเอกสารสิทธิ์
2. ยื่นคำขอออกโฉนดที่ดิน กรณีที่ดินไม่มีเอกสารสิทธิ์ใดเลย เจ้าของที่ดินสามารถยื่นคำขอออกโฉนดที่ดินต่อสำนักงานที่ดินในพื้นที่ที่ที่ดินตั้งอยู่ โดยจะต้องเตรียมเอกสารหลักฐานต่างๆ ดังนี้
   • หนังสือยินยอมจากเจ้าของที่ดินคนอื่นๆ หากที่ดินเป็นที่ดินที่มีการถือครองร่วมกัน
   • เอกสารหลักฐานแสดงการครอบครองที่ดิน เช่น ใบเสร็จรับเงินค่าเช่า ค่าภาษีบำรุงท้องที่ เป็นต้น
   • แผนที่รูปถ่ายทางอากาศ
   • แผนที่แสดงแนวเขตที่ดิน
3. ยื่นคำขอออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3) กรณีที่ดินมีเอกสารสิทธิ์เป็นหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3) แต่สูญหายหรือชำรุด เจ้าของที่ดินสามารถยื่นคำขอออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3) ใหม่ต่อสำนักงานที่ดินในพื้นที่ที่ที่ดินตั้งอยู่ โดยจะต้องเตรียมเอกสารหลักฐานต่างๆ ดังนี้
   • หนังสือยินยอมจากเจ้าของที่ดินคนอื่นๆ หากที่ดินเป็นที่ดินที่มีการถือครองร่วมกัน
   • เอกสารหลักฐานแสดงการครอบครองที่ดิน เช่น ใบเสร็จรับเงินค่าเช่า ค่าภาษีบำรุงท้องที่ เป็นต้น
   • แผนที่รูปถ่ายทางอากาศ
   • แผนที่แสดงแนวเขตที่ดิน
4. ยื่นคำขอออกหนังสือแสดงสิทธิครอบครองที่ดิน (น.ส.4) กรณีที่ดินไม่มีเอกสารสิทธิ์ใดเลย และไม่สามารถยื่นคำขอออกโฉนดที่ดินได้ เจ้าของที่ดินสามารถยื่นคำขอออกหนังสือแสดงสิทธิครอบครองที่ดิน (น.ส.4) ต่อสำนักงานที่ดินในพื้นที่ที่ที่ดินตั้งอยู่ โดยจะต้องเตรียมเอกสารหลักฐานต่างๆ ดังนี้
   • หนังสือยินยอมจากเจ้าของที่ดินคนอื่นๆ หากที่ดินเป็นที่ดินที่มีการถือครองร่วมกัน
   • เอกสารหลักฐานแสดงการครอบครองที่ดิน เช่น ใบเสร็จรับเงินค่าเช่า ค่าภาษีบำรุงท้องที่ เป็นต้น
   • แผนที่รูปถ่ายทางอากาศ
   • แผนที่แสดงแนวเขตที่ดิน
5. ยื่นคำขอออกเอกสารสิทธิ์ที่ดินประเภทอื่นๆ นอกเหนือจากเอกสารสิทธิ์ที่กล่าวมาข้างต้น เจ้าของที่ดินสามารถยื่นคำขอออกเอกสารสิทธิ์ที่ดินประเภทอื่นๆ ที่เหมาะสมกับลักษณะของที่ดินต่อสำนักงานที่ดินในพื้นที่ที่ที่ดินตั้งอยู่

ทั้งนี้ กรณียื่นคำขอออกเอกสารสิทธิ์ที่ดิน เจ้าของที่ดินจะต้องเสียค่าธรรมเนียมตามอัตราที่กำหนด

นอกจากนี้ เจ้าของที่ดินอาจพิจารณาดำเนินการดังต่อไปนี้เพิ่มเติม

• จัดทำเอกสารแสดงความเป็นเจ้าของที่ดิน เช่น ทะเบียนบ้าน ทะเบียนครอบครัว เป็นต้น
• จดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเกี่ยวกับที่ดินต่อสำนักงานที่ดินในพื้นที่ที่ที่ดินตั้งอยู่

การดำเนินการดังกล่าวจะช่วยให้เจ้าของที่ดินมีสิทธิในที่ดินที่ชัดเจนยิ่งขึ้น และสามารถใช้ประโยชน์จากที่ดินได้อย่างมีประสิทธิภาพ