ตามกฎหมายที่ดินของประเทศไทย ที่ดินสาธารณะประเภททุ่งเลี้ยงสัตว์ ไม่สามารถออกโฉนดได้ เนื่องจากเป็นที่ดินที่สงวนไว้เพื่อประโยชน์ร่วมกันของประชาชน ห้ามบุคคลใดยึดถือครองหรือทำประโยชน์ในลักษณะหวงห้าม
การเพิกถอนทุ่งเลี้ยงสัตว์ เพื่อออกโฉนด จึงเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย สามารถทำได้เฉพาะกรณีที่ที่ดินดังกล่าวเป็นที่ดินสาธารณะประเภทอื่นที่อนุญาตให้ออกโฉนดได้ เช่น ที่ดินรกร้างว่างเปล่า หรือที่ดินที่ทอดทิ้ง เป็นต้น
สำหรับกรณีที่มีการออกโฉนดทับซ้อนกับที่ดินสาธารณะประเภททุ่งเลี้ยงสัตว์ ประชาชนสามารถดำเนินการเพิกถอนโฉนดดังกล่าวได้ โดยยื่นคำร้องต่อศาลปกครอง เพื่อให้ศาลเพิกถอนคำสั่งออกโฉนดดังกล่าว
ขั้นตอนในการเพิกถอนโฉนดทับซ้อนกับที่ดินสาธารณะประเภททุ่งเลี้ยงสัตว์ มีดังนี้
- รวบรวมหลักฐานที่เกี่ยวข้อง เช่น เอกสารสิทธิ์ที่ดิน แผนที่ หลักฐานการใช้ประโยชน์ที่ดิน เป็นต้น
- ยื่นคำร้องต่อศาลปกครอง
- ศาลปกครองรับคำร้องไว้พิจารณา
- ศาลปกครองมีคำสั่งเพิกถอนโฉนด
ตัวอย่างกรณีที่มีการเพิกถอนโฉนดทับซ้อนกับที่ดินสาธารณะประเภททุ่งเลี้ยงสัตว์ เช่น
- กรณีทุ่งรกฟ้า จังหวัดนครราชสีมา มีการออกโฉนดทับซ้อนกับที่ดินสาธารณะประเภททุ่งเลี้ยงสัตว์กว่า 3,000 ไร่ ส่งผลให้ชาวบ้านไม่สามารถใช้ประโยชน์จากพื้นที่ดังกล่าวได้ กรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ) และกระทรวงยุติธรรม ได้ร่วมกันตรวจสอบข้อเท็จจริง และพบว่าการออกโฉนดดังกล่าวเป็นการออกโฉนดโดยมิชอบด้วยกฎหมาย จึงดำเนินการเพิกถอนโฉนดดังกล่าว
- กรณีทุ่งเลี้ยงสัตว์บ้านหนองบัว จังหวัดสุรินทร์ มีการออกโฉนดทับซ้อนกับที่ดินสาธารณะประเภททุ่งเลี้ยงสัตว์กว่า 1,000 ไร่ ส่งผลให้ชาวบ้านไม่สามารถใช้ประโยชน์จากพื้นที่ดังกล่าวได้ ชาวบ้านได้ยื่นคำร้องต่อศาลปกครอง เพื่อให้ศาลเพิกถอนคำสั่งออกโฉนดดังกล่าว และศาลปกครองมีคำสั่งเพิกถอนโฉนดดังกล่าว