ที่ดิน ส.ป.ก. ไม่สามารถจำนองได้ เนื่องจากที่ดิน ส.ป.ก. เป็นที่ดินที่รัฐจัดสรรให้เกษตรกรเพื่อการทำเกษตรกรรมเท่านั้น ที่ดินประเภทนี้ไม่สามารถซื้อขาย ปล่อยเช่า หรือจำนองได้ ยกเว้นแต่จะเป็นโครงการจากทางรัฐบาลที่อนุญาติให้ใช้เอกสารสิทธิเป็นประกัน ซึ่งสิทธิของที่ดินนั้นก็ยังเป็นของทางรัฐอยู่ หากเราไม่ต้องการก็สามารถคืนที่ดินให้แก่ภาครัฐได้
การจำนองที่ดิน ส.ป.ก. จึงเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย หากผู้ใดจำนองที่ดิน ส.ป.ก. จะถูกดำเนินคดีตามกฎหมาย
นอกจากนี้ ยังมีกฎหมายอื่นๆ ที่ห้ามจำนองที่ดิน ส.ป.ก. เช่น พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 และพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2542
ดังนั้น หากต้องการจำนองที่ดิน จะต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าที่ดินแปลงนั้นไม่ใช่ที่ดิน ส.ป.ก. หากเป็นที่ดิน ส.ป.ก. ห้ามจำนองโดยเด็ดขาด
ต่อไปนี้เป็นข้อควรระวังในการจำนองที่ดิน
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่าที่ดินแปลงนั้นไม่ใช่ที่ดิน ส.ป.ก.
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่าที่ดินแปลงนั้นไม่มีภาระจำนองหรือสัญญาเช่า
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่าผู้รับจำนองมีฐานะการเงินมั่นคง
- ศึกษาเงื่อนไขการจำนองอย่างรอบคอบ