ในกรณีที่แบ่งที่ดิน ส.ป.ก. ไม่ได้ เนื่องจากทายาทอีกคนติดต่อไม่ได้ 30 ปีแล้ว แนวทางการแก้ไขปัญหามีดังนี้
- ติดต่อสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) เพื่อขอคำแนะนำและความช่วยเหลือ
ส.ป.ก. มีหน้าที่ในการกำกับดูแลและบริหารจัดการที่ดิน ส.ป.ก. ดังนั้น ส.ป.ก. จึงมีแนวทางในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยอาจดำเนินการดังนี้
- ตรวจสอบข้อมูลเกี่ยวกับทายาทคนดังกล่าว เช่น ประวัติการติดต่อสื่อสาร ประวัติการทำประโยชน์ในที่ดิน ส.ป.ก. เป็นต้น
- ประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย เพื่อขอข้อมูลเกี่ยวกับทายาทคนดังกล่าว
- ดำเนินการตามระเบียบและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
- ยื่นคำร้องต่อศาล เพื่อขอให้ศาลสั่งให้ทายาทคนดังกล่าวขาดคุณสมบัติในการรับมรดก
หากส.ป.ก. ไม่สามารถติดต่อทายาทคนดังกล่าวได้ หรือไม่สามารถหาหลักฐานเพื่อพิสูจน์ได้ว่าทายาทคนดังกล่าวยังมีชีวิตอยู่ ทายาทคนอื่น ๆ ก็สามารถยื่นคำร้องต่อศาลเพื่อขอให้ศาลสั่งให้ทายาทคนดังกล่าวขาดคุณสมบัติในการรับมรดกได้
ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1645 กำหนดว่า ทายาทจะขาดคุณสมบัติในการรับมรดกได้ในกรณีดังต่อไปนี้
- ตกเป็นผู้ไร้ความสามารถ
- เป็นผู้ถูกศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ
- เป็นผู้ถูกศาลสั่งให้เป็นคนเสมือนไร้ความสามารถ
- เป็นผู้ตายก่อนเจ้ามรดก
- เป็นผู้ถูกเจ้ามรดกตัดขาดจากการรับมรดก
หากศาลสั่งให้ทายาทคนดังกล่าวขาดคุณสมบัติในการรับมรดก ที่ดิน ส.ป.ก. นั้นจะตกเป็นของทายาทคนอื่น ๆ ตามลำดับ
- ดำเนินการแบ่งที่ดิน ส.ป.ก. โดยไม่มีทายาทคนดังกล่าว
หากไม่สามารถดำเนินการตามแนวทางข้างต้นได้ ทายาทคนอื่น ๆ ก็สามารถดำเนินการแบ่งที่ดิน ส.ป.ก. โดยไม่มีทายาทคนดังกล่าว โดยนำหลักฐานเกี่ยวกับการตายของทายาทคนดังกล่าวมาแสดงต่อส.ป.ก.
โดยปกติแล้ว ส.ป.ก. จะไม่อนุญาตให้แบ่งที่ดิน ส.ป.ก. โดยไม่มีทายาทคนใดคนหนึ่ง แต่หากมีความจำเป็น เช่น ที่ดิน ส.ป.ก. นั้นไม่สามารถแบ่งออกเป็นแปลงย่อย ๆ ได้ หรือทายาทคนอื่น ๆ ประสงค์ที่จะแบ่งที่ดิน ส.ป.ก. นั้นกันแล้ว ส.ป.ก. อาจพิจารณาอนุญาตให้แบ่งที่ดิน ส.ป.ก. โดยไม่มีทายาทคนดังกล่าวได้
ทั้งนี้ ทายาทคนอื่น ๆ จะต้องรับผิดชอบต่อภาระผูกพันทั้งหมดของที่ดิน ส.ป.ก. นั้นด้วย