โฉนดที่ดินที่มีข้อความสลักหลังว่า “ห้ามโอน” นั้น หมายถึง ที่ดินนั้นมีข้อกำหนดห้ามโอนกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครองในที่ดินนั้นไปยังผู้อื่น โดยข้อความสลักหลังดังกล่าวอาจเกิดจากสาเหตุต่าง ๆ เช่น
- ผู้ถือครองโฉนดที่ดินต้องการสงวนสิทธิ์ที่ดินไว้สำหรับใช้ในวัตถุประสงค์ใดวัตถุประสงค์หนึ่ง เช่น ใช้เป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันหนี้ หรือใช้เป็นสินทรัพย์มรดก
- ผู้ถือครองโฉนดที่ดินต้องการจำกัดสิทธิการโอนกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครองในที่ดินนั้นไปยังบุคคลบางกลุ่มเท่านั้น เช่น บุคคลในครอบครัวหรือบุคคลที่ตนไว้ใจ
- ผู้ถือครองโฉนดที่ดินต้องการป้องกันไม่ให้ที่ดินนั้นถูกนำไปขายทอดตลาดเพื่อชำระหนี้
หากผู้ถือครองโฉนดที่ดินนำโฉนดที่ดินที่มีข้อความสลักหลังว่า “ห้ามโอน” ไปจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครองในที่ดินนั้นไปยังผู้อื่น การทำนิติกรรมโอนกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครองดังกล่าวจะเป็นโมฆะ
ดังนั้น หากผู้ซื้อที่ดินที่มีโฉนดที่ดินที่มีข้อความสลักหลังว่า “ห้ามโอน” จะต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าผู้ขายที่ดินมีอำนาจในการโอนที่ดินดังกล่าวหรือไม่ หากผู้ขายที่ดินไม่มีอำนาจในการโอนที่ดินดังกล่าว การทำนิติกรรมโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินดังกล่าวจะเป็นโมฆะ และผู้ซื้อที่ดินอาจถูกฟ้องร้องให้คืนที่ดินให้กับผู้ขายที่ดินเดิม
ทั้งนี้ ผู้ซื้อที่ดินที่มีโฉนดที่ดินที่มีข้อความสลักหลังว่า “ห้ามโอน” ยังสามารถดำเนินการขอสลักหลังโฉนดที่ดินเพื่อยกเลิกข้อห้ามการโอนได้ โดยจะต้องดำเนินการดังนี้
- ผู้ถือครองโฉนดที่ดินยื่นคำขอสลักหลังต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ณ สำนักงานที่ดิน
- พนักงานเจ้าหน้าที่จะตรวจสอบเอกสารหลักฐานต่าง ๆ และหากเอกสารหลักฐานถูกต้อง พนักงานเจ้าหน้าที่จะดำเนินการสลักหลังโฉนดที่ดิน
เมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่สลักหลังโฉนดที่ดินแล้ว ข้อห้ามการโอนที่ดินดังกล่าวจะสิ้นสุดลง และที่ดินนั้นสามารถโอนกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครองไปยังผู้อื่นได้ตามกฎหมาย